Jacques Baud   1/4/2022

Πρώτο μέρος: Ο Δρόμος προς τον Πόλεμο

Για χρόνια, από το Μάλι μέχρι το Αφγανιστάν, εργάστηκα για την ειρήνη και ρίσκαρα τη ζωή μου γι’ αυτήν. Συνεπώς, το θέμα δεν είναι να δικαιολογήσουμε τον πόλεμο, αλλά να κατανοήσουμε τι μας οδήγησε σε αυτόν. Παρατηρώ ότι οι «ειδικοί» που εναλλάσσονται στην τηλεόραση αναλύουν την κατάσταση με βάση αμφίβολες πληροφορίες, τις περισσότερες φορές υποθέσεις που λαμβάνονται ως γεγονότα – και στη συνέχεια δεν καταφέρνουμε πλέον να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Έτσι δημιουργούνται οι πανικοί.

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο να γνωρίζουμε ποιος έχει δίκιο σε αυτή τη σύγκρουση, αλλά να αμφισβητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι ηγέτες μας λαμβάνουν τις αποφάσεις τους.

Ας προσπαθήσουμε να εξετάσουμε τις ρίζες της σύγκρουσης. Ξεκινά με εκείνους που τα τελευταία οκτώ χρόνια μιλούν για «αυτονομιστές» ή «ανεξάρτητους» από το Ντονμπάς. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Τα δημοψηφίσματα που διεξήχθησαν από τις δύο αυτοαποκαλούμενες Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ τον Μάιο του 2014, δεν ήταν δημοψηφίσματα «ανεξαρτησίας» (независимость), όπως ισχυρίζονται ορισμένοι αδίστακτοι δημοσιογράφοι, αλλά δημοψηφίσματα «αυτοδιάθεσης» ή «αυτονομίας» (самостоятельность). Ο προσδιορισμός «υπέρ της Ρωσίας» υποδηλώνει ότι η Ρωσία ήταν μέρος της σύγκρουσης, κάτι που δεν ίσχυε, και ο όρος «ρωσόφωνοι» θα ήταν πιο ειλικρινής. Επιπλέον, αυτά τα δημοψηφίσματα διεξήχθησαν ενάντια στις συμβουλές του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Στην πραγματικότητα, αυτές οι Δημοκρατίες δεν επιδίωκαν να διαχωριστούν από την Ουκρανία, αλλά να έχουν καθεστώς αυτονομίας, εξασφαλίζοντάς τους τη χρήση της ρωσικής ως επίσημης γλώσσας. Η πρώτη νομοθετική πράξη της νέας κυβέρνησης, η οποία προέκυψε από την ανατροπή του προέδρου Yanukovych, ήταν η κατάργηση, στις 23 Φεβρουαρίου 2014, του νόμου Kivalov-Kolesnichenko του 2012 που κατέστησε τη ρωσική ως επίσημη γλώσσα. Κάτι σαν πραξικοποιματίες να αποφάσιζαν ότι τα γαλλικά και τα ιταλικά δεν θα ήταν πλέον επίσημες γλώσσες στην Ελβετία.

Αυτή η απόφαση προκάλεσε θύελλα στον ρωσόφωνο πληθυσμό. Το αποτέλεσμα ήταν μια σφοδρή καταστολή κατά των ρωσόφωνων περιοχών (Οδησσός, Ντνεπραπετρόβσκ, Χάρκοβ, Λουγκάνσκ και Ντανιέτσκ) η οποία πραγματοποιήθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου 2014 και οδήγησε σε στρατιωτικοποίηση της κατάστασης και σε ορισμένες σφαγές (στην Οδησσό και τη Μαριούπολη οι πιο αξιοσημείωτες). Στο τέλος του καλοκαιριού του 2014 παρέμειναν μόνο οι αυτοανακηρυχθείσες Δημοκρατίες του Ντανιέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Σε αυτό το στάδιο, υπερβολικά άκαμπτο και απορροφημένο σε μια δογματική προσέγγιση στην τέχνη των επιχειρήσεων, το ουκρανικό γενικό επιτελείο υποτάχθηκε στον εχθρό χωρίς να καταφέρει να επικρατήσει. Η εξέταση της πορείας των μαχών το 2014-2016 στο Ντονμπάς δείχνει ότι το ουκρανικό γενικό επιτελείο εφάρμοσε συστηματικά και μηχανικά τα ίδια λειτουργικά συστήματα. Ωστόσο, ο πόλεμος που διεξήγαγαν οι αυτόνομοι ήταν πολύ παρόμοιος με αυτό που παρατηρήσαμε στο Σαχέλ: εξαιρετικά σβέλτες επιχειρήσεις που διεξήχθησαν με ελαφρά μέσα. Με μια πιο ευέλικτη και λιγότερο δογματική προσέγγιση, οι αντάρτες ήταν σε θέση να εκμεταλλευτούν την αδράνεια των ουκρανικών δυνάμεων για να τους «παγιδεύσουν» επανειλημμένα.

Το 2014, όταν ήμουν στο ΝΑΤΟ, ήμουν υπεύθυνος για τον αγώνα κατά της διάδοσης μικρών όπλων και προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε ρωσικές παραδόσεις όπλων στους αντάρτες, για να δούμε αν εμπλεκόταν η Μόσχα. Οι πληροφορίες που λάβαμε στη συνέχεια προέρχονταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις πολωνικές υπηρεσίες πληροφοριών και δεν «ταίριαζαν» με τις πληροφορίες που προέρχονται από τον ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη): παρά τους μάλλον ωμούς ισχυρισμούς, δεν υπήρχαν παραδόσεις όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού από τη Ρωσία.

Οι αντάρτες ήταν οπλισμένοι χάρη στην αποστασία ρωσόφωνων ουκρανικών μονάδων που προσχώρησαν στην πλευρά των ανταρτών. Καθώς συνεχίζονταν οι ουκρανικές αποτυχίες, τα άρματα μάχης, το πυροβολικό και τα αντιαεροπορικά τάγματα διογκώθηκαν στις τάξεις των αυτονομιστών. Αυτό ώθησε τους Ουκρανούς να δεσμευτούν στις συμφωνίες του Μινσκ.

Αλλά μόλις υπέγραψε τις συμφωνίες του Μινσκ 1, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο ξεκίνησε μια μαζική αντιτρομοκρατική επιχείρηση (ATO/Антитерористина операція) εναντίον του Ντονμπάς.  Bis repetita placent (αρεστόν το δις επαναλαμβανόμενο): ανεπαρκώς ενημερωμένοι από τους αξιωματικούς του ΝΑΤΟ, οι Ουκρανοί υπέστησαν μια συντριπτική ήττα στο Ντεμπάλτσεβο, η οποία τους ανάγκασε να συμμετάσχουν στις συμφωνίες του Μινσκ 2.

Είναι σημαντικό να θυμηθούμε εδώ ότι οι συμφωνίες του Μινσκ 1 (Σεπτέμβριος 2014) και του Μινσκ 2 (Φεβρουάριος 2015) δεν προέβλεπαν τον διαχωρισμό ή την ανεξαρτησία των Δημοκρατιών, αλλά την αυτονομία τους στο πλαίσιο της Ουκρανίας. Εκείνοι που διάβασαν τις συμφωνίες (είναι πολύ, πολύ, πολύ λίγοι εκείνοι που πραγματικά τις διάβασαν) θα πρόσεξαν ότι είναι γραμμένο σε όλες τις επιστολές ότι το καθεστώς των Δημοκρατιών επρόκειτο να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ του Κιέβου και των εκπροσώπων των Δημοκρατιών, για μια εσωτερική λύση στην Ουκρανία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο από το 2014 η Ρωσία απαιτεί συστηματικά την εφαρμογή τους, ενώ αρνείται να είναι μέρος των διαπραγματεύσεων, επειδή ήταν εσωτερικό ζήτημα της Ουκρανίας. Από την άλλη πλευρά, η Δύση – υπό την ηγεσία της Γαλλίας – προσπάθησε συστηματικά να αντικαταστήσει τις συμφωνίες του Μινσκ με το «σχήμα της Νορμανδίας», το οποίο έφερε αντιμέτωπους τους Ρώσους και τους Ουκρανούς πρόσωπο με πρόσωπο. Ωστόσο, ας θυμηθούμε ότι δεν υπήρχαν ποτέ ρωσικά στρατεύματα στο Ντονμπάς πριν από τις 23-24 Φεβρουαρίου 2022. Επιπλέον, παρατηρητές του ΟΑΣΕ δεν έχουν παρατηρήσει ποτέ το παραμικρό ίχνος ρωσικών μονάδων να δρουν στο Ντονμπάς. Για παράδειγμα, ο χάρτης πληροφοριών των ΗΠΑ που δημοσιεύθηκε από την Washington Post στις 3 Δεκεμβρίου 2021 δεν δείχνει ρωσικά στρατεύματα στο Ντονμπάς.

Τον Οκτώβριο του 2015, ο Vasyl Hrytsak, διευθυντής της Ουκρανικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (SBU), ομολόγησε ότι μόνο 56 ρωσικά μαχητικά είχαν παρατηρηθεί στο Ντονμπάς. Αυτό ήταν ακριβώς συγκρίσιμο με τους Ελβετούς που πήγαν να πολεμήσουν στη Βοσνία τα Σαββατοκύριακα, τη δεκαετία του 1990, ή τους Γάλλους που πηγαίνουν να πολεμήσουν στην Ουκρανία σήμερα.

Ο ουκρανικός στρατός ήταν τότε σε αξιοθρήνητη κατάσταση. Τον Οκτώβριο του 2018, μετά από τέσσερα χρόνια πολέμου, ο γενικός εισαγγελέας του ουκρανικού στρατού, Ανατόλι Μάτις, δήλωσε ότι η Ουκρανία είχε χάσει 2.700 άνδρες στο Ντονμπάς: 891 από ασθένειες, 318 από τροχαία ατυχήματα, 177 από άλλα ατυχήματα, 175 από δηλητηριάσεις (αλκοόλ, ναρκωτικά), 172 από απρόσεκτο χειρισμό όπλων, 101 από παραβιάσεις των κανονισμών ασφαλείας, 228 από δολοφονίες και 615 από αυτοκτονίες.

Στην πραγματικότητα, ο στρατός υπονομεύτηκε από τη διαφθορά των στελεχών του και δεν απολάμβανε πλέον την υποστήριξη του πληθυσμού. Σύμφωνα με έκθεση του Βρετανικού Υπουργείου Εσωτερικών, στην κλήση των έφεδρων τον Μάρτιο/Απρίλιο του 2014, το 70% δεν εμφανίστηκε στην πρώτη περίοδο, το 80% στη δεύτερη, το 90% στην τρίτη και το 95% στην τέταρτη. Τον Οκτώβριο/Νοέμβριο του 2017,  το 70% των στρατευμένων δεν εμφανίστηκε στην εκστρατεία ανάκλησης «Φθινόπωρο 2017». Σε αυτό δεν προσμετρώνται οι αυτοκτονίες και οι λιποταξίες (συχνά προς τους αυτόνομους), οι οποίες έφθασαν μέχρι και το 30% του εργατικού δυναμικού στην περιοχή ATO (Ζώνη Αντιτρομοκρατικών Eπιχειρήσεων). Οι νεαροί Ουκρανοί αρνούνταν να πάνε και να πολεμήσουν στο Ντονμπάς και προτιμούσαν τη μετανάστευση, γεγονός που εξηγεί επίσης, τουλάχιστον εν μέρει, το δημογραφικό έλλειμμα της χώρας.

Στη συνέχεια, το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας στράφηκε στο ΝΑΤΟ για βοήθεια ώστε να γίνουν οι ένοπλες δυνάμεις του πιο «ελκυστικές». Έχοντας ήδη εργαστεί σε παρόμοια προγράμματα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, μου ζητήθηκε από το ΝΑΤΟ να συμμετάσχω σε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης της εικόνας των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Αλλά αυτή είναι μια μακροπρόθεσμη διαδικασία και οι Ουκρανοί ήθελαν να κινηθούν γρήγορα.

Έτσι, για να αντισταθμίσει την έλλειψη στρατιωτών, η ουκρανική κυβέρνηση κατέφυγε σε παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές. Αποτελούνται ουσιαστικά από ξένους μισθοφόρους, συχνά ακροδεξιούς μαχητές. Το 2020 αποτελούσαν περίπου το 40% των ουκρανικών δυνάμεων και αριθμούσαν περίπου 102.000 άνδρες, σύμφωνα με το Reuters. Εξοπλίστηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και εκπαιδεύτηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία, τον Καναδά και τη Γαλλία. Υπήρχαν περισσότερες από 19 εθνικότητες – συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας.

Σαφώς λοιπόν οι δυτικές χώρες δημιούργησαν και υποστήριξαν ουκρανικές ακροδεξιές πολιτοφυλακές. Τον Οκτώβριο του 2021, η Jerusalem Post έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου καταγγέλλοντας το project Centuria. Αυτές οι πολιτοφυλακές δρούσαν στο Ντονμπάς από το 2014, με τη δυτική υποστήριξη. Ακόμα κι αν μπορεί κανείς να διαφωνήσει για τον όρο «Ναζί», το γεγονός παραμένει ότι αυτές οι πολιτοφυλακές είναι βίαιες, μεταφέρουν μια αηδιαστική ιδεολογία και είναι σφόδρα αντισημιτικές. Ο αντισημιτισμός τους είναι περισσότερο πολιτιστικός παρά πολιτικός, γι’ αυτό και ο όρος «Ναζί» δεν είναι πραγματικά κατάλληλος. Το μίσος τους για τους Εβραίους πηγάζει από τους μεγάλους λιμούς της δεκαετίες του 1920 και του 1930 στην Ουκρανία, που προκλήθηκαν λόγω της κατάσχεσης των καλλιεργειών από τον Στάλιν για τη χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού του Κόκκινου Στρατού. Αυτή η γενοκτονία – γνωστή στην Ουκρανία ως Holodomor – διαπράχθηκε από το NKVD (τον πρόδρομο της KGB), του οποίου τα ανώτερα κλιμάκια ηγεσίας αποτελούνταν κυρίως από Εβραίους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σήμερα, οι Ουκρανοί εξτρεμιστές ζητούν από το Ισραήλ να ζητήσει συγγνώμη για τα εγκλήματα του κομμουνισμού, όπως σημειώνει η Jerusalem Post. Αυτό απέχει παρασάγγας από την «επανεγγραφή της ιστορίας» του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Αυτές οι πολιτοφυλακές, που προέρχονται από τις ακροδεξιές ομάδες που ξεσήκωσαν την Επανάσταση της Αξιοπρέπειας (ουκρανική επανάσταση) το 2014, αποτελούνται από φανατικά και βάναυσα άτομα. Η πιο γνωστή από αυτές τις ομάδες είναι το σύνταγμα Αζόφ, το έμβλημα του οποίου θυμίζει τη 2η Μεραρχία SS Das Reich Panzer, η οποία είναι σεβαστή στην Ουκρανία για την απελευθέρωση του Χάρκοφ από τους Σοβιετικούς το 1943, πριν πραγματοποιήσει τη σφαγή Oradour-sur-Glane το 1944 στη Γαλλία.

Μεταξύ των διάσημων προσωπικοτήτων του συντάγματος του Αζόφ ήταν ο αντίπαλος Roman Protassevitch, ο οποίος συνελήφθη το 2021 από τις αρχές της Λευκορωσίας μετά την υπόθεση της πτήσης FR4978 της RyanAir. Στις 23 Μαΐου 2021, η σκόπιμη αεροπειρατεία ενός αεροσκάφους από ένα MiG-29 – υποτίθεται με την έγκριση του Πούτιν – αναφέρθηκε ως λόγος για τη σύλληψη του Protassevich, αν και οι πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες εκείνη την εποχή δεν επιβεβαίωναν καθόλου αυτό το σενάριο.

Αλλά τότε ήταν απαραίτητο να φανεί ότι ο Πρόεδρος Lukashenko ήταν τραμπούκος και ο Protassevich «δημοσιογράφος» που αγαπούσε τη δημοκρατία. Ωστόσο, μια μάλλον αποκαλυπτική έρευνα που εκπονήθηκε από μια αμερικανική ΜΚΟ το 2020 ανέδειξε τις ακροδεξιές μαχητικές δραστηριότητες του Protassevitch. Στη συνέχεια ξεκίνησε το δυτικό κίνημα συνωμοσίας, και αδίστακτα μέσα ενημέρωσης «γυάλισαν» τη βιογραφία του. Τέλος, τον Ιανουάριο του 2022,  δημοσιεύθηκε η έκθεση της ICAO (Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας) και προέκυψε ότι, παρά ορισμένα διαδικαστικά σφάλματα, η Λευκορωσία ενήργησε σύμφωνα με τους ισχύοντος κανόνες και ότι το MiG-29 απογειώθηκε 15 λεπτά μετά την απόφαση του πιλότου της RyanAir να προσγειωθεί στο Μινσκ. Επομένως, δεν υπάρχει λευκορωσική σκευωρία και ακόμη λιγότερο του Πούτιν. Α!… Άλλη μία λεπτομέρεια: ο Protassevitch, ο οποίος βασανίστηκε βάναυσα από την αστυνομία της Λευκορωσίας, ήταν πλέον ελεύθερος. Όσοι επιθυμούν να αλληλογραφήσουν μαζί του, μπορούν να επισκεφθούν το λογαριασμό του στο Twitter.

Ο χαρακτηρισμός των ουκρανικών παραστρατιωτικών ως «Ναζί» ή «νεοναζί» θεωρείται ρωσική προπαγάνδα. Ίσως. Αλλά αυτή δεν είναι η άποψη των Times του Ισραήλ, του Simon Wiesenthal Center ή του Κέντρου Αντιτρομοκρατίας της Ακαδημίας Γουέστ Πόιντ. Αλλά αυτό είναι ακόμη αμφισβητήσιμο, επειδή το 2014  το περιοδικό Newsweek φάνηκε να τους συνδέει περισσότερο με… το Ισλαμικό Κράτος. Μπορείτε να διαλέξετε!

Έτσι, η Δύση υποστήριξε και συνέχισε να οπλίζει πολιτοφυλακές που είναι ένοχες για πολυάριθμα εγκλήματα κατά αμάχων πληθυσμών από το 2014: βιασμούς, βασανιστήρια και σφαγές. Ωστόσο, ενώ η ελβετική κυβέρνηση έσπευσε να λάβει κυρώσεις κατά της Ρωσίας, δεν έχει υιοθετήσει καμία κατά της Ουκρανίας, η οποία σφαγιάζει τον πληθυσμό της από το 2014. Στην πραγματικότητα, εκείνοι που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουκρανία έχουν καταδικάσει εδώ και πολύ καιρό τις ενέργειες αυτών των ομάδων, αλλά δεν έχουν υποστηριχθεί από τις κυβερνήσεις μας. Διότι, στην πραγματικότητα, δεν προσπαθούμε να βοηθήσουμε την Ουκρανία, αλλά να πολεμήσουμε τη Ρωσία.

Η ενσωμάτωση αυτών των παραστρατιωτικών δυνάμεων στην Εθνοφρουρά δεν συνοδεύτηκε καθόλου από «απο-ναζιστικοποίηση», όπως ισχυρίζονται ορισμένοι. Μεταξύ των πολλών παραδειγμάτων, αυτό των διακριτικών του Συντάγματος Αζόφ είναι διδακτικό:

Το 2022, πολύ σχηματικά, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις που πολεμούσαν τη ρωσική επίθεση οργανώθηκαν ως εξής:

• Ο Στρατός, υπάγεται στο Υπουργείο Άμυνας. Είναι οργανωμένος σε 3 στρατιωτικά σώματα και αποτελείται από σχηματισμούς ελιγμών (άρματα μάχης, βαρύ πυροβολικό, πυραύλους κ.λπ.).
• Η Εθνοφρουρά, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών και είναι οργανωμένη σε 5 εδαφικές διοικήσεις.

Συνεπώς, η Εθνοφρουρά είναι μια εδαφική αμυντική δύναμη που δεν ανήκει στον ουκρανικό στρατό. Περιλαμβάνει παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές, που ονομάζονται «τάγματα εθελοντών» (добровольчі батальйоні), επίσης γνωστές με το υποβλητικό όνομα «τάγματα αντιποίνων», που αποτελούνται από πεζικό. Κυρίως εκπαιδευμένοι για αστική μάχη, τώρα υπερασπίζονται πόλεις όπως το Χάρκοβο, η Μαριούπολη, η Οδησσός, το Κίεβο κ.λπ.

Δεύτερο Μέρος: Ο Πόλεμος

Ως πρώην επικεφαλής των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην ελβετική υπηρεσία στρατηγικών πληροφοριών, παρατηρώ με θλίψη –αλλά όχι έκπληξη– ότι οι υπηρεσίες μας δεν είναι πλέον σε θέση να κατανοήσουν τη στρατιωτική κατάσταση στην Ουκρανία. Οι αυτοαποκαλούμενοι «ειδικοί» που παρελαύνουν στις οθόνες μας μεταδίδουν ακούραστα τις ίδιες πληροφορίες που διαμορφώνουν τον ισχυρισμό ότι η Ρωσία –και ο Βλαντίμιρ Πούτιν– παραλογίζονται. Ας πάμε ένα βήμα πίσω.

1. Το ξέσπασμα του πολέμου

Από τον Νοέμβριο του 2021, οι Αμερικανοί απειλούν συνεχώς μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, οι Ουκρανοί δεν φαίνεται να συμφωνούν. Γιατί όχι?

Πρέπει να επιστρέψουμε στις 24 Μαρτίου 2021. Εκείνη την ημέρα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέδωσε διάταγμα για την ανακατάληψη της Κριμαίας και άρχισε να αναπτύσσει τις δυνάμεις του στο νότιο τμήμα της χώρας. Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκαν αρκετές ασκήσεις του ΝΑΤΟ μεταξύ του Εύξεινου Πόντου και της Βαλτικής Θάλασσας, συνοδευόμενες από σημαντική αύξηση των αναγνωριστικών πτήσεων κατά μήκος των ρωσικών συνόρων. Στη συνέχεια, η Ρωσία διεξήγαγε αρκετές ασκήσεις για να δοκιμάσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα των στρατευμάτων της και να δείξει ότι παρακολουθεί την εξέλιξη της κατάστασης.

Τα πράγματα ηρέμησαν μέχρι τον Οκτώβριο-Νοέμβριο με το τέλος των ασκήσεων ZAPAD 21, οι κινήσεις στρατευμάτων των οποίων ερμηνεύτηκαν ως ενίσχυση για μια επίθεση εναντίον της Ουκρανίας. Ωστόσο, ακόμη και οι ουκρανικές αρχές αντέκρουσαν την ιδέα των ρωσικών προετοιμασιών για έναν πόλεμο, και ο Oleksiy Reznikov, υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, δηλώνει ότι δεν υπήρξε καμία αλλαγή στα σύνορά της από την άνοιξη.

Κατά παράβαση των συμφωνιών του Μινσκ, η Ουκρανία διεξήγαγε αεροπορικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον μιας επίθεσης εναντίον αποθήκης καυσίμων στο Ντονέτσκ τον Οκτώβριο του 2021. Ο αμερικανικός Τύπος το σημείωσε αυτό, αλλά όχι οι Ευρωπαίοι· και κανείς δεν καταδίκασε αυτές τις παραβιάσεις.

Τον Φεβρουάριο του 2022, τα γεγονότα επισπεύδονται. Στις 7 Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Μόσχα, ο Εμανουέλ Μακρόν επιβεβαίωσε  στον Βλαντίμιρ Πούτιν τη δέσμευσή του στις Συμφωνίες του Μινσκ, μια δέσμευση που θα επαναλάβει μετά τη συνάντησή του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι την επόμενη μέρα. Αλλά στις 11 Φεβρουαρίου, στο Βερολίνο, μετά από εννέα ώρες εργασίας, η συνάντηση των πολιτικών συμβούλων των ηγετών του «σχήματος της Νορμανδίας» έληξε χωρίς κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα: οι Ουκρανοί εξακολουθούσαν να αρνούνται να εφαρμόσουν τις Συμφωνίες του Μινσκ, προφανώς υπό την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν σημείωσε ότι ο Μακρόν είχε δώσει κενές υποσχέσεις και ότι η Δύση δεν ήταν έτοιμη να επιβάλει τις συμφωνίες, κάτι που έκανε εδώ και οκτώ χρόνια.

Οι ουκρανικές προετοιμασίες στη ζώνη επαφής συνεχίστηκαν. Το ρωσικό κοινοβούλιο ανησύχησε· και στις 15 Φεβρουαρίου ζήτησε από τον Βλαντίμιρ Πούτιν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των Δημοκρατιών, κάτι που αρνήθηκε να κάνει.

Στις 17 Φεβρουαρίου, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι η Ρωσία θα επιτεθεί στην Ουκρανία τις επόμενες ημέρες. Πώς το ήξερε αυτό; Είναι μυστήριο. Ωστόσο, από τις 16 του μηνός, οι βομβαρδισμοί του πυροβολικού στον πληθυσμό του Ντονμπάς αυξήθηκαν δραματικά, όπως δείχνουν οι καθημερινές αναφορές των παρατηρητών του ΟΑΣΕ. Φυσικά, ούτε τα μέσα ενημέρωσης, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε το ΝΑΤΟ, ούτε οποιαδήποτε δυτική κυβέρνηση αντιδρά ή παρεμβαίνει. Θα ειπωθεί αργότερα ότι πρόκειται για ρωσική παραπληροφόρηση. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και ορισμένες χώρες σιώπησαν σκόπιμα σχετικά με τη σφαγή του πληθυσμού του Ντονμπάς, γνωρίζοντας ότι αυτό θα προκαλούσε τη ρωσική παρέμβαση.

Την ίδια στιγμή, υπήρξαν αναφορές για δολιοφθορά στο Ντονμπάς. Στις 18 Ιανουαρίου, μαχητές του Ντονμπάς αναχαίτισαν σαμποτέρ, οι οποίοι μιλούσαν πολωνικά και ήταν εξοπλισμένοι με δυτικό εξοπλισμό και οι οποίοι προσπαθούσαν να δημιουργήσουν χημικά επεισόδια στην Γκορλίβκα. Θα μπορούσαν να είναι μισθοφόροι της CIA, υπό την καθοδήγηση ή τις «συμβουλές» των Αμερικανών και αποτελούμενοι από Ουκρανούς ή Ευρωπαίους μαχητές για να πραγματοποιούν ενέργειες δολιοφθοράς στις Δημοκρατίες του Ντονμπάς.

Στην πραγματικότητα, ήδη από τις 16 Φεβρουαρίου ο Τζο Μπάιντεν γνώριζε ότι οι Ουκρανοί είχαν αρχίσει να βομβαρδίζουν τον άμαχο πληθυσμό του Ντονμπάς, βάζοντας τον Βλαντίμιρ Πούτιν μπροστά σε μια δύσκολη επιλογή: να βοηθήσει στρατιωτικά το Ντονμπάς και να δημιουργήσει ένα διεθνές πρόβλημα, ή να αναμείνει και να παρακολουθήσει τον ρωσόφωνο λαό του Ντονμπάς να συνθλίβεται.

Εάν αποφάσιζε να παρέμβει, ο Πούτιν θα μπορούσε να επικαλεστεί τη διεθνή υποχρέωση «Ευθύνης για προστασία» (R2P). Αλλά ήξερε ότι όποια και αν είναι η φύση ή η κλίμακά της, η παρέμβαση θα προκαλούσε θύελλα κυρώσεων. Ως εκ τούτου, είτε η ρωσική παρέμβαση περιοριζόταν στο Ντονμπάς είτε προχωρούσε περαιτέρω για να ασκήσει πίεση στη Δύση για το καθεστώς της Ουκρανίας, το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει θα ήταν το ίδιο. Αυτό εξήγησε στην ομιλία του στις 21 Φεβρουαρίου.

Εκείνη την ημέρα συμφώνησε με το αίτημα της Δούμας και αναγνώρισε την ανεξαρτησία των δύο Δημοκρατιών του Ντονμπάς και, ταυτόχρονα, υπέγραψε συνθήκες φιλίας και βοήθειας μαζί τους.

Ο βομβαρδισμός του πληθυσμού του Ντονμπάς από το ουκρανικό πυροβολικό συνεχίστηκε, και, στις 23 Φεβρουαρίου, οι δύο Δημοκρατίες ζήτησαν στρατιωτική βοήθεια από τη Ρωσία. Στις 24 Φεβρουαρίου ο Βλαντίμιρ Πούτιν επικαλέστηκε το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο προβλέπει αμοιβαία στρατιωτική βοήθεια στο πλαίσιο μιας αμυντικής συμμαχίας.

Προκειμένου να καταστήσουμε τη ρωσική επέμβαση εντελώς παράνομη στα μάτια του κοινού, κρύψαμε σκόπιμα το γεγονός ότι ο πόλεμος στην πραγματικότητα ξεκίνησε στις 16 Φεβρουαρίου. Ο ουκρανικός στρατός ετοιμαζόταν να επιτεθεί στο Ντονμπάς ήδη από το 2021, όπως γνώριζαν καλά ορισμένες ρωσικές και ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών. Οι ένορκοι θα κρίνουν.

Στην ομιλία του της 24ης Φεβρουαρίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε τους δύο στόχους της επιχείρησής του: «αποστρατιωτικοποίηση» και «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας. Συνεπώς, το θέμα δεν είναι η κατάληψη της Ουκρανίας, αλλά ούτε και, προφανώς, η κατοχή της· και σίγουρα όχι η καταστροφή της.

Από τότε, η ορατότητά μας στην πορεία της επιχείρησης είναι περιορισμένη: οι Ρώσοι έχουν εξαιρετική ασφάλεια των επιχειρήσεων (OPSEC) και οι λεπτομέρειες του σχεδιασμού τους δεν είναι γνωστές. Αλλά σχετικά γρήγορα η πορεία της επιχείρησης μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς μεταφράστηκαν οι στρατηγικοί στόχοι σε επιχειρησιακό επίπεδο.

Αποστρατιωτικοποίηση:

• καταστροφή επί του εδάφους της ουκρανικής αεροπορίας, των συστημάτων αεράμυνας και των αναγνωριστικών περιουσιακών στοιχείων·
• εξουδετέρωση των δομών διοίκησης και πληροφοριών (C3I), καθώς και των κύριων υλικοτεχνικών οδών στο βάθος της επικράτειας·
• Περικύκλωση του μεγαλύτερου μέρους του ουκρανικού στρατού που συγκεντρώθηκε στα νοτιοανατολικά της χώρας.

Αποναζιστικοποίηση

• καταστροφή ή εξουδετέρωση εθελοντικών ταγμάτων που δρουν στις πόλεις Οδησσός, Χάρκοφ και Μαριούπολη, καθώς και σε διάφορες εγκαταστάσεις στην επικράτεια.

2. Αποστρατιωτικοποίηση

Η ρωσική επίθεση πραγματοποιήθηκε με πολύ «κλασικό» τρόπο. Αρχικά – όπως έκαναν οι Ισραηλινοί το 1967 – με την καταστροφή επί του εδάφους της πολεμικής αεροπορίας άμεσα τις πρώτες ώρες. Στη συνέχεια, γίναμε μάρτυρες μιας ταυτόχρονης εξέλιξης σε αρκετούς άξονες σύμφωνα με την αρχή του «ρέοντος νερού»: προχωρήστε παντού όπου η αντίσταση είναι αδύναμη και αφήστε τις πόλεις (πολύ απαιτητικές από την άποψη των στρατευμάτων) για αργότερα. Στο βορρά, ο σταθμός παραγωγής ενέργειας του Τσερνόμπιλ καταλήφθηκε αμέσως για να αποφευχθούν πράξεις δολιοφθοράς. Οι εικόνες Ουκρανών και Ρώσων στρατιωτών που φρουρούν το εργοστάσιο μαζί φυσικά δεν προβάλλονται.

Η ιδέα ότι η Ρωσία προσπαθεί να καταλάβει το Κίεβο, την πρωτεύουσα, για να εξαλείψει τον Ζελένσκι, προέρχεται τυπικά από τη Δύση – αυτό έκαναν στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λιβύη και αυτό που ήθελαν να κάνουν στη Συρία με τη βοήθεια του Ισλαμικού Κράτους. Αλλά ο Βλαντίμιρ Πούτιν ποτέ δεν σκόπευε να πυροβολήσει ή να ανατρέψει τον Ζελένσκι. Αντίθετα, η Ρωσία επιδιώκει να τον κρατήσει στην εξουσία πιέζοντάς τον να διαπραγματευτεί, περικυκλώνοντας το Κίεβο. Μέχρι τώρα είχε αρνηθεί να εφαρμόσει τις συμφωνίες του Μινσκ. Αλλά τώρα οι Ρώσοι θέλουν να αποκτήσουν την ουδετερότητα της Ουκρανίας.

Πολλοί δυτικοί σχολιαστές εξεπλάγησαν από το γεγονός ότι οι Ρώσοι συνέχισαν να αναζητούν μια διαπραγματευτική λύση ενώ διεξήγαγαν στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η εξήγηση βρίσκεται στη ρωσική στρατηγική οπτική που προέρχεται από τη σοβιετική εποχή. Για τη Δύση, ο πόλεμος αρχίζει όταν τελειώνει η πολιτική. Ωστόσο, η ρωσική προσέγγιση ακολουθεί μια Καλουζεβιτσική έμπνευση (Καρλ φον Κλάουζεβιτς): ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής και μπορεί κανείς να κινηθεί ομαλά από το ένα στο άλλο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της μάχης. Αυτό επιτρέπει σε κάποιον να δημιουργήσει πίεση στον αντίπαλο και να τον ωθήσει να διαπραγματευτεί.

Από επιχειρησιακή άποψη, η ρωσική επίθεση ήταν ένα παράδειγμα του είδους της: σε έξι ημέρες, οι Ρώσοι κατέλαβαν ένα έδαφος τόσο μεγάλο όσο το Ηνωμένο Βασίλειο, με ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε επιτύχει η Βέρμαχτ το 1940.

Το μεγαλύτερο μέρος του ουκρανικού στρατού αναπτύχθηκε στο νότιο άκρο της χώρας για να προετοιμαστεί για μια μεγάλη επιχείρηση εναντίον του Ντονμπάς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν να το περικυκλώσουν από τις αρχές Μαρτίου στο «καζάνι» μεταξύ Σλάβιανσκ, Κραματόρσκ και Σεβεροντανιέτσκ, με ένα χτύπημα από την Ανατολή μέσω του Χάρκοφ και άλλο ένα χτύπημα από το Νότο από την Κριμαία. Στρατεύματα από τις Δημοκρατίες Ντόνετσκ (DPR) και Λουγκάνσκ (LPR) συμπληρώνουν τις ρωσικές δυνάμεις με ώθηση από την Ανατολή.

Σε αυτό το στάδιο, οι ρωσικές δυνάμεις σφίγγουν αργά τη θηλιά, αλλά δεν βρίσκονται πλέον υπό πίεση χρόνου. Ο στόχος αποστρατιωτικοποίησης τους έχει σχεδόν επιτευχθεί και οι υπόλοιπες ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν πλέον επιχειρησιακή και στρατηγική δομή διοίκησης.

Η «επιβράδυνση» που αποδίδουν οι «ειδικοί» μας στον κακό εφοδιασμό είναι μόνο η συνέπεια της επίτευξης των στόχων τους. Η Ρωσία δεν φαίνεται να θέλει να εμπλακεί σε κατοχή ολόκληρου του ουκρανικού εδάφους. Μάλιστα, φαίνεται ότι η Ρωσία προσπαθεί να περιορίσει την πρόοδό της στα γλωσσικά σύνορα της χώρας (ΣτΜ όπου βρίσκονται οι ρωσόφωνοι).

Τα ΜΜΕ μας μιλούν για αδιάκριτους βομβαρδισμούς κατά του άμαχου πληθυσμού, ειδικά στο Χάρκοβο, και Δαντικές εικόνες μεταδίδονται σε λούπα. Ωστόσο, ο Gonzalo Lira, ένας Λατινοαμερικάνος που ζει εκεί, μας παρουσιάζει μια ήρεμη πόλη στις 10 και 11 Μαρτίου. Είναι αλήθεια ότι είναι μεγάλη πόλη και δεν βλέπουμε τα πάντα – αλλά φαίνεται να δείχνει ότι δεν βρισκόμαστε στον ολοκληρωτικό πόλεμο που σερβίρεται ασταμάτητα στις οθόνες μας.

Όσο για τις Δημοκρατίες του Ντονμπάς, έχουν «απελευθερώσει» οι ίδιες τα εδάφη τους και πολεμούν στην πόλη Μαριούπολη.

3. Αποναζιστικοποίηση

Σε πόλεις όπως το Χάρκοβο, η Μαριούπολη και η Οδησσός, η άμυνα παρέχεται από παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές. Γνωρίζουν ότι ο στόχος της «αποναζιστικοποίησης» απευθύνεται πρωτίστως σε αυτούς.

Για έναν επιτιθέμενο σε μια αστικοποιημένη περιοχή, οι πολίτες είναι πρόβλημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία επιδιώκει να δημιουργήσει ανθρωπιστικούς διαδρόμους για να αδειάσει πόλεις αμάχων και να αφήσει μόνο τις πολιτοφυλακές, ώστε να τις καταπολεμήσει ευκολότερα.

Αντίθετα, αυτές οι πολιτοφυλακές επιδιώκουν να κρατήσουν τους πολίτες στις πόλεις προκειμένου να αποτρέψουν τον ρωσικό στρατό από το να πολεμήσει εκεί. Αυτός είναι ο λόγος που είναι απρόθυμοι να εφαρμόσουν αυτούς τους διαδρόμους και κάνουν τα πάντα για να διασφαλίσουν ότι οι ρωσικές προσπάθειες είναι ανεπιτυχείς – μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον άμαχο πληθυσμό ως «ανθρώπινες ασπίδες». Τα βίντεο που δείχνουν πολίτες να προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη Μαριούπολη και να ξυλοκοπούνται από μαχητές του συντάγματος του Αζοφ, φυσικά εδώ λογοκρίνονται προσεκτικά.

Στο Facebook, η ομάδα Αζοφ θεωρήθηκε στην ίδια κατηγορία με το Ισλαμικό Κράτος και υπόκειται στην «πολιτική της πλατφόρμας για επικίνδυνα άτομα και οργανώσεις». Ως εκ τούτου, απαγορεύτηκε να το δοξάσουν, και οι «αναρτήσεις» που ήταν ευνοϊκές προς αυτό απαγορεύτηκαν συστηματικά. Αλλά στις 24 Φεβρουαρίου, το Facebook άλλαξε την πολιτική του και επέτρεψε αναρτήσεις ευνοϊκές για την πολιτοφυλακή. Στο ίδιο πνεύμα, τον Μάρτιο, η πλατφόρμα ενέκρινε, στις πρώην ανατολικές χώρες, κλήσεις για τη  δολοφονία Ρώσων στρατιωτών και ηγετών. Αυτά, για τις αξίες που εμπνέουν τους ηγέτες μας, όπως θα δούμε.

Τα ΜΜΕ μας διαδίδουν μια ρομαντική εικόνα λαϊκής αντίστασης. Αυτή η εικόνα είναι που οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει τη διανομή όπλων στον άμαχο πληθυσμό. Είναι είναι εγκληματική πράξη. Υπό την ιδιότητά μου ως επικεφαλής του ειρηνευτικού δόγματος στον ΟΗΕ, εργάστηκα για το ζήτημα της πολιτικής προστασίας. Διαπιστώσαμε ότι η βία κατά αμάχων λάμβανε χώρα σε πολύ συγκεκριμένα πλαίσια. Και πιο συγκεκριμένα, όταν τα όπλα είναι άφθονα και δεν υπάρχουν δομές διοίκησης.

Αυτές οι δομές διοίκησης είναι η ουσία των στρατών: η λειτουργία τους είναι να διοχετεύουν τη χρήση ισχύος προς έναν στόχο. Εξοπλίζοντας τους πολίτες με τυχαίο τρόπο, όπως συμβαίνει επί του παρόντος, η ΕΕ τους μετατρέπει σε μαχητές, με επακόλουθο αποτέλεσμα να τους καταστήσει πιθανούς στόχους. Επιπλέον, χωρίς εντολή, χωρίς επιχειρησιακούς στόχους, η κατανομή των όπλων οδηγεί αναπόφευκτα στο ξεκαθάρισμα λογαριασμών, ληστειών και ενεργειών που είναι πιο θανατηφόρες παρά αποτελεσματικές. Ο πόλεμος μετατρέπεται σε θέμα συναισθημάτων. Η ισχύς γίνεται βία. Αυτό συνέβη στην Tawarga (Λιβύη) από τις 11 έως τις 13 Αυγούστου 2011, όπου 30.000 μαύροι Αφρικανοί σφαγιάστηκαν με όπλα που έπεσαν με αλεξίπτωτα (παράνομα) από τη Γαλλία. Παρεμπιπτόντως, το Βρετανικό Βασιλικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (RUSI) δεν βλέπει καμία προστιθέμενη αξία σε αυτές τις παραδόσεις όπλων.

Επιπλέον, με την παράδοση όπλων σε μια χώρα σε πόλεμο, εκτίθεται κανείς στο να θεωρηθεί εμπόλεμη χώρα. Οι ρωσικές επιθέσεις της 13ης Μαρτίου 2022 εναντίον της αεροπορικής βάσης Mykolayev ακολουθούν τις ρωσικές προειδοποιήσεις ότι οι αποστολές όπλων θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικοί στόχοι.

Η ΕΕ επαναλαμβάνει την καταστροφική εμπειρία του Τρίτου Ράιχ τις τελευταίες ώρες της Μάχης του Βερολίνου. Ο πόλεμος πρέπει να αφήνεται στο στρατό, και όταν η μία πλευρά έχει χάσει θα πρέπει να το παραδέχεται. Και εάν υπάρξει αντίσταση, πρέπει να έχει καθοδήγηση και δομή . Αλλά κάνουμε ακριβώς το αντίθετο – πιέζουμε τους πολίτες να πάνε και να πολεμήσουν και ταυτόχρονα το Facebook εγκρίνει εκκλήσεις για τη δολοφονία Ρώσων στρατιωτών και ηγετών. Πάνε κι οι αξίες που μας ενέπνεαν.

Ορισμένες υπηρεσίες πληροφοριών θεωρούν αυτή την ανεύθυνη απόφαση ως έναν τρόπο να χρησιμοποιηθεί ο ουκρανικός πληθυσμός ως τροφή κανονιών για την καταπολέμηση της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν. Αυτού του είδους η δολοφονική απόφαση θα έπρεπε να είχε αφεθεί στους συναδέλφους του παππού της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Θα ήταν καλύτερα να εμπλακούμε σε διαπραγματεύσεις και, ως εκ τούτου, να εξασφαλίσουμε εγγυήσεις για τον άμαχο πληθυσμό, από το να ρίξουμε λάδι στη φωτιά. Είναι εύκολο να είσαι μαχητικός με το αίμα των άλλων.

4. Το μαιευτήριο στη Μαριούπολη

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε εκ των προτέρων ότι δεν είναι ο ουκρανικός στρατός που υπερασπίζεται τη Μαριούπολη αλλά η πολιτοφυλακή Αζόφ, που αποτελείται από ξένους μισθοφόρους.

Στην περίληψή της για την κατάσταση στις 7 Μαρτίου 2022, η ρωσική αποστολή του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη δήλωσε ότι «Οι κάτοικοι αναφέρουν ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις απέλασαν προσωπικό από το 1# Μαιευτήριο της Πόλης της Μαριούπολης και έστησαν ένα πεδίο πυρός μέσα στις εγκαταστάσεις».

Στις 8 Μαρτίου, το ανεξάρτητο ρωσικό μέσο ενημέρωσης Lenta.ru, δημοσίευσε τις μαρτυρίες πολιτών από τη Μαριούπολη που έλεγαν ότι το μαιευτήριο καταλήφθηκε από την πολιτοφυλακή του συντάγματος της Αζοφικής Δημοκρατίας, η οποία έδιωξε τους κατοίκους απειλώντας τους με τα όπλα της. Επιβεβαίωσαν τις δηλώσεις του Ρώσου πρέσβη λίγες ώρες νωρίτερα.

Το νοσοκομείο στη Μαριούπολη κατέχει δεσπόζουσα θέση, ιδανική για την εγκατάσταση αντιαρματικών όπλων καθώς και για παρατήρηση. Στις 9 Μαρτίου ρωσικές δυνάμεις έπληξαν το κτίριο. Σύμφωνα με το CNN, 17 άνθρωποι τραυματίστηκαν, ωστόσο οι εικόνες δεν δείχνουν θύματα στο κτίριο και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα θύματα που αναφέρθηκαν σχετίζονται με το χτύπημα αυτό. Γίνεται λόγος για παιδιά, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά μπορεί να μην είναι αλήθεια. Αυτό δεν εμποδίζει τους ηγέτες της ΕΕ να το δουν αυτό ως έγκλημα πολέμου. Και αυτό επιτρέπει στον Ζελένσκι να ζητήσει ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία.

Στην πραγματικότητα, δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι συνέβη. Αλλά η αλληλουχία των γεγονότων τείνει να επιβεβαιώσει ότι οι ρωσικές δυνάμεις χτύπησαν μια θέση του συντάγματος Αζόφ και ότι η πτέρυγα μητρότητας ήταν τότε απελευθερωμένη από πολίτες.

Το πρόβλημα είναι ότι οι παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές που υπερασπίζονται τις πόλεις ενθαρρύνονται από τη διεθνή κοινότητα να μην σέβονται τα έθιμα του πολέμου. Φαίνεται ότι οι Ουκρανοί έχουν επαναλάβει το σενάριο του μαιευτήριου της πόλης του Κουβέιτ το 1990, το οποίο στήθηκε πλήρως από την εταιρεία Hill & Knowlton για 10,7 εκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να πείσει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να παρέμβει στο Ιράκ για την Επιχείρηση Desert Shield/Storm.

Δυτικοί πολιτικοί αποδέχονται τις επιθέσεις σε πολίτες στο Ντονμπάς εδώ και οκτώ χρόνια, χωρίς να υιοθετούν κυρώσεις κατά της ουκρανικής κυβέρνησης. Έχουμε εισέλθει εδώ και πολύ καιρό σε μια δυναμική όπου οι δυτικοί πολιτικοί συμφώνησαν να θυσιάσουν το διεθνές δίκαιο για χάρη του στόχου τους να αποδυναμώσουν τη Ρωσία.

Τρίτο Μέρος: Συμπεράσματα

Ως πρώην επαγγελματίας των μυστικών υπηρεσιών, το πρώτο πράγμα που μου κάνει εντύπωση είναι η πλήρης απουσία δυτικών υπηρεσιών πληροφοριών στην εκπροσώπηση της κατάστασης τον περασμένο χρόνο. Στην Ελβετία, οι υπηρεσίες έχουν επικριθεί επειδή δεν έδωσαν μια σωστή εικόνα της κατάστασης. Μάλιστα δε, φαίνεται ότι σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, οι υπηρεσίες πληροφοριών έχουν κατακλυστεί από τους πολιτικούς. Το πρόβλημα είναι ότι οι πολιτικοί είναι αυτοί που αποφασίζουν – η καλύτερη υπηρεσία πληροφοριών στον κόσμο είναι άχρηστη εάν ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων δεν ακούει. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.

Τούτου λεχθέντος, ενώ ορισμένες υπηρεσίες πληροφοριών είχαν μια πολύ ακριβή και ορθολογική εικόνα της κατάστασης, άλλες είχαν ξεκάθαρη την ίδια εικόνα με αυτή που διαδόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης μας. Σε αυτή την κρίση, οι υπηρεσίες των χωρών της «νέας Ευρώπης» διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο. Το πρόβλημα είναι ότι, εκ πείρας, τους βρήκα εξαιρετικά κακούς σε αναλυτικό επίπεδο – δογματισμός, στερούνται της πνευματικής και πολιτικής ανεξαρτησίας που είναι απαραίτητη για την αξιολόγηση μιας κατάστασης με στρατιωτική «ποιότητα». Είναι καλύτερα να τους έχεις ως εχθρούς παρά ως φίλους.

Δεύτερον, φαίνεται ότι σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, οι πολιτικοί αγνόησαν σκόπιμα τις υπηρεσίες τους προκειμένου να ανταποκριθούν ιδεολογικά στην κατάσταση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η κρίση ήταν παράλογη από την αρχή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα έγγραφα που παρουσιάστηκαν στο κοινό κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης παρουσιάστηκαν από πολιτικούς με βάση εμπορικές πηγές.

Ορισμένοι δυτικοί πολιτικοί προφανώς ήθελαν να υπάρξει σύγκρουση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα σενάρια επίθεσης που παρουσίασε ο Anthony Blinken στο Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν μόνο προϊόν της φαντασίας μιας ομάδας Tiger που εργαζόταν για αυτόν – αυτός έκανε ακριβώς όπως έκανε ο Donald Rumsfeld το 2002, ο οποίος είχε έτσι «παρακάμψει» τη CIA και άλλες υπηρεσίες πληροφοριών που ήταν πολύ λιγότερο αποφασιστικές για τα ιρακινά χημικά όπλα.

Οι δραματικές εξελίξεις που βιώνουμε σήμερα έχουν αιτίες που γνωρίζαμε, αλλά αρνηθήκαμε να δούμε:

• σε στρατηγικό επίπεδο, την επέκταση του ΝΑΤΟ (κάτι που δεν έχουμε αντιμετωπίσει)·
• σε πολιτικό επίπεδο, τη δυτική άρνηση εφαρμογής των συμφωνιών του Μινσκ·
• και επιχειρησιακά, τις συνεχείς και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις κατά του άμαχου πληθυσμού του Ντονμπάς τα τελευταία χρόνια και τη δραματική αύξηση στα τέλη Φεβρουαρίου του 2022.

Με άλλα λόγια, μπορούμε φυσικά να εκφράσουμε τη λύπη μας και να καταδικάσουμε τη ρωσική επίθεση. Αλλά εμείς (δηλαδή: οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην κεφαλή) δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις για να ξεσπάσει μια σύγκρουση. Δείχνουμε συμπόνια για τον ουκρανικό λαό και τα δύο εκατομμύρια πρόσφυγες. Μια χαρά. Αλλά αν είχαμε μια μικρή συμπόνια για τον ίδιο αριθμό προσφύγων από τους ουκρανικούς πληθυσμούς του Ντονμπάς που σφαγιάστηκαν από την κυβέρνησή τους και οι οποίοι αναζητούσαν καταφύγιο στη Ρωσία για οκτώ χρόνια, τίποτα από αυτά δεν θα είχε πιθανώς συμβεί.

Απώλειες αμάχων που προκλήθηκαν από ενεργές εχθροπραξίες των 2018-2021, ανά περιοχή

	Στο έδαφος έλεγχος- υπό την ηγεσία του αυτο-υπέρ-διεκδικούμενα «Δημοκρατίες»	Σε ελεγχόμενο από την κυβέρνηση έδαφος	Στη «γη κανενός»	Σύνολο	Μείωση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τοις εκατό
2018	128	27	7	162	41.9
2019	85	18	2	105	35.2
2020	61	9	0	70	33.3
2021	36	8	0	44	37.1
Σύνολο	310	62	9	381
Τοις εκατό	81.4	16.3	2.3	100.0

Όπως μπορούμε να δούμε, περισσότερο από το 80% των θυμάτων στο Ντονμπάς ήταν αποτέλεσμα των βομβαρδισμών του ουκρανικού στρατού. Για χρόνια, η Δύση παρέμενε σιωπηλή για τη σφαγή των ρωσόφωνων Ουκρανών από την κυβέρνηση του Κιέβου, χωρίς ποτέ να προσπαθήσει να ασκήσει πίεση στο Κίεβο. Είναι αυτή η σιωπή που ανάγκασε τη ρωσική πλευρά να δράσει. [Πηγή: “Conflict-related civilian casualties,“ United Nations Human Rights Monitoring Mission in Ukraine.]

Το αν ο όρος «γενοκτονία» ισχύει για την κακομεταχείριση που υπέστη ο λαός του Ντονμπάς είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Ο όρος προορίζεται γενικά για περιπτώσεις μεγαλύτερου μεγέθους (Ολοκαύτωμα κ.λπ.). Αλλά ο ορισμός που δίνεται από τη Σύμβαση για τη Γενοκτονία είναι πιθανώς αρκετά ευρύς για να εφαρμοστεί σε αυτήν την υπόθεση. Οι νομικοί θα το καταλάβουν αυτό.

Είναι σαφές ότι αυτή η σύγκρουση μας οδήγησε σε υστερία. Οι κυρώσεις φαίνεται να έχουν γίνει το προτιμώμενο εργαλείο της εξωτερικής μας πολιτικής. Εάν είχαμε επιμείνει να συμμορφωθεί η Ουκρανία με τις συμφωνίες του Μινσκ, τις οποίες είχαμε διαπραγματευτεί και εγκρίνει, τίποτα από αυτά δεν θα είχε συμβεί. Η καταδίκη του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι επίσης δική μας. Δεν έχει νόημα να γκρινιάζουμε μετά – θα έπρεπε να είχαμε ενεργήσει νωρίτερα. Ωστόσο, ούτε ο Εμανουέλ Μακρόν (ως εγγυητής και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), ούτε ο Όλαφ Σολτς, ούτε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν τηρήσει τις δεσμεύσεις τους. Στο τέλος, η πραγματική ήττα είναι αυτή εκείνων που δεν έχουν φωνή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν σε ικανή να προωθήσει την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ — αντιθέτως, δεν αντέδρασε όταν η Ουκρανία βομβάρδιζε τον ίδιο της τον πληθυσμό στο Ντονμπάς. Αν το είχε κάνει, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα χρειαζόταν να αντιδράσει. Απούσα από τη διπλωματική φάση, η ΕΕ ξεχώρισε τον εαυτό της τροφοδοτώντας τη σύγκρουση. Στις 27 Φεβρουαρίου, η ουκρανική κυβέρνηση συμφώνησε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ψήφισε προϋπολογισμό 450 εκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά. Από τότε, οι Ουκρανοί θεώρησαν ότι δεν χρειαζόταν να καταλήξουν σε συμφωνία. Η αντίσταση της πολιτοφυλακής Αζόφ στη Μαριούπολη οδήγησε ακόμη και σε αύξηση 500 εκατομμυρίων ευρώ για όπλα.

Στην Ουκρανία, με την ευλογία των δυτικών χωρών, όσοι τάσσονται υπέρ μιας διαπραγμάτευσης έχουν εξαλειφθεί. Αυτή είναι η περίπτωση του Denis Kireyev, ενός από τους Ουκρανούς διαπραγματευτές, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 5 Μαρτίου από τις ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες (SBU) επειδή ήταν πολύ ευνοϊκός για τη Ρωσία και θεωρήθηκε προδότης. Την ίδια μοίρα είχε και ο Dmitry Demyanenko, πρώην αναπληρωτής επικεφαλής της κύριας διεύθυνσης της SBU για το Κίεβο και την περιοχή του, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 10 Μαρτίου επειδή ήταν πολύ ευνοϊκός για συμφωνία με τη Ρωσία – πυροβολήθηκε από την πολιτοφυλακή Μιροτβορέτς («Ειρηνοποιός»). Αυτή η πολιτοφυλακή συνδέεται με τον ιστότοπο Mirotvorets,  ο οποίος καταγράφει τους «εχθρούς της Ουκρανίας» με τα προσωπικά τους δεδομένα, τις διευθύνσεις και τους αριθμούς τηλεφώνου τους, έτσι ώστε να μπορούν να παρενοχληθούν ή ακόμη και να εξαλειφθούν· μια πρακτική που τιμωρείται σε πολλές χώρες, αλλά όχι στην Ουκρανία. Ο ΟΗΕ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ζητήσει το κλείσιμο αυτού του ιστότοπου – κάτι που απορρίφθηκε από τη Ράντα.

Στο τέλος, η τιμή θα είναι υψηλή, αλλά ο Βλαντίμιρ Πούτιν πιθανότατα θα επιτύχει τους στόχους που έθεσε για τον εαυτό του. Οι δεσμοί του με το Πεκίνο έχουν σταθεροποιηθεί. Η Κίνα αναδεικνύεται μεσολαβητής στη σύγκρουση, ενώ η Ελβετία συμμετέχει στον κατάλογο των εχθρών της Ρωσίας. Οι Αμερικανοί πρέπει να ζητήσουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα και το Ιράν για να βγουν από το ενεργειακό αδιέξοδο στο οποίο έχουν εισέλθει – ο Χουάν Γκουαϊδό φεύγει οριστικά από το προσκήνιο και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υπαναχωρήσουν οικτρά στις κυρώσεις που επέβαλαν στους εχθρούς τους.

Οι δυτικοί υπουργοί που επιδιώκουν την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας και να κάνουν τον ρωσικό λαό να υποφέρει, ή ακόμη και να ζητήσουν τη δολοφονία του Πούτιν, δείχνουν (ακόμη και αν έχουν εν μέρει αντιστρέψει τη μορφή των λόγων τους, αλλά όχι την ουσία!) ότι οι ηγέτες μας δεν είναι καλύτεροι από εκείνους που μισούμε — γιατί η επιβολή κυρώσεων σε Ρώσους αθλητές στους Παραολυμπιακούς Αγώνες ή Ρώσους καλλιτέχνες δεν έχει καμία σχέση με την καταπολέμηση του Πούτιν.

Έτσι, αναγνωρίζουμε ότι η Ρωσία είναι δημοκρατία, δεδομένου ότι θεωρούμε ότι ο ρωσικός λαός είναι υπεύθυνος για τον πόλεμο. Εάν δεν συμβαίνει αυτό, τότε γιατί επιδιώκουμε να τιμωρήσουμε έναν ολόκληρο πληθυσμό για το σφάλμα του ενός; Ας θυμηθούμε ότι η συλλογική τιμωρία απαγορεύεται από τις Συμβάσεις της Γενεύης.

Το μάθημα που πρέπει να αντλήσουμε από αυτήν τη σύγκρουση είναι η αίσθηση της μεταβλητής γεωμετρικής ανθρωπότητας. Αν νοιαζόμασταν τόσο πολύ για την ειρήνη και την Ουκρανία, γιατί δεν ενθαρρύναμε την Ουκρανία να σεβαστεί τις συμφωνίες που είχε υπογράψει και που είχαν εγκρίνει τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας;

Η ακεραιότητα των μέσων ενημέρωσης μετριέται από την προθυμία τους να εργαστούν σύμφωνα με τους όρους του Χάρτη του Μονάχου. Κατάφεραν να διαδώσουν το μίσος για τους Κινέζους κατά τη διάρκεια της κρίσης του Covid και το πολωμένο μήνυμά τους οδηγεί στις ίδιες επιπτώσεις κατά των Ρώσων. Η δημοσιογραφία γίνεται όλο και πιο αντιεπαγγελματική και πολεμική.

Όπως είπε ο Γκαίτε: «Όσο μεγαλύτερο είναι το φως, τόσο πιο σκοτεινή είναι η σκιά.» Όσο περισσότερο δυσανάλογες είναι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τόσο περισσότερο οι περιπτώσεις στις οποίες δεν έχουμε κάνει τίποτα υπογραμμίζουν τον ρατσισμό και τη δουλικότητα μας. Γιατί κανένας δυτικός πολιτικός δεν αντέδρασε στις επιθέσεις εναντίον του άμαχου πληθυσμού του Ντονμπάς για οκτώ χρόνια;

Διότι, τέλος, τι είναι αυτό που καθιστά τη σύγκρουση στην Ουκρανία πιο επιλήψιμη από τον πόλεμο στο Ιράκ, το Αφγανιστάν ή τη Λιβύη; Ποιες κυρώσεις έχουμε θεσπίσει εναντίον εκείνων που σκόπιμα είπαν ψέματα στη διεθνή κοινότητα προκειμένου να διεξαγάγουν άδικους, αδικαιολόγητους και δολοφονικές πολέμους; Προσπαθήσαμε να «κάνουμε τον αμερικανικό λαό να υποφέρει» που μας είπε ψέματα (επειδή είναι δημοκρατία!) πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ; Εγκρίναμε μία μόνο κύρωση κατά των χωρών, των εταιρειών ή των πολιτικών που προμηθεύουν όπλα στη σύγκρουση στην Υεμένη, η οποία θεωρείται η «χειρότερη ανθρωπιστική καταστροφή στον κόσμο;» Έχουμε επιβάλει κυρώσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ασκούν τα πιο άθλια βασανιστήρια στο έδαφός τους προς όφελος των Ηνωμένων Πολιτειών;

Το ίδιο το ερώτημα είναι και απάντηση… και η απάντηση δεν είναι ωραία.

---

Ο Jacques Baud είναι πρώην συνταγματάρχης του Γενικού Επιτελείου, πρώην μέλος της ελβετικής στρατηγικής υπηρεσίας πληροφοριών, ειδικός στις ανατολικές χώρες. Εκπαιδεύτηκε στις αμερικανικές και βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Έχει διατελέσει Επικεφαλής Πολιτικής για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών. Ως ειδικός του ΟΗΕ για το κράτος δικαίου και τους θεσμούς ασφαλείας, σχεδίασε και ηγήθηκε της πρώτης πολυδιάστατης μονάδας πληροφοριών του ΟΗΕ στο Σουδάν. Εργάστηκε για την Αφρικανική Ένωση και ήταν επί 5 χρόνια υπεύθυνος στο ΝΑΤΟ για τον αγώνα κατά της διάδοσης των φορητών όπλων. Συμμετείχε σε συζητήσεις με τους ανώτατους Ρώσους στρατιωτικούς και αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών λίγο μετά την πτώση της ΕΣΣΔ. Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ακολούθησε την ουκρανική κρίση του 2014 και αργότερα συμμετείχε σε προγράμματα για βοήθεια στην Ουκρανία. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων για τις μυστικές υπηρεσίες, τον πόλεμο και την τρομοκρατία, ιδίως του Le Détournement που εκδόθηκε από το SIGEST, του Gouverner par les fake news, του L’affaire Navalny. Το τελευταίο του βιβλίο είναι Ο Πούτιν, κυρίαρχος του παιχνιδιού;  που εκδόθηκε από τον Max Milo.

πηγή